Communicatie

Hoe 10 onderzoeken uit de psycholinguïstiek jou een interessantere blogger kunnen maken

Heb je er wel eens bij stil gestaan wat zich afspeelt in het hoofd van de bezoeker van jouw blog? De kans is groot dat je dat niet doet. Toch kan het interessant zijn om je er in te verdiepen hoe communicatie werkt in ‘de hersenpan’: psycholinguïstiek dus. Eerder, tijdens mijn eerste studiejaar, schreef ik al over het effect van reclame. In principe geldt die theorie nog steeds, maar ik kan je er inmiddels al veel meer over vertellen. Communicatie is namelijk een heel handig middel (al is het niet altijd even effectief) om het gedrag van je eigen lezers te beïnvloeden. Mits je weet hoe je de 101 bestaande theorieën toe kan passen althans.

Menselijk gedrag

Er bestaan twee soorten menselijke gedrag: automatisch en beredeneerd. Het automatische gedrag doet zich voor wanneer jij met je vingers op je toetsenbord typt nadat je typeles hebt gehad. Je hebt geleerd hoe externe prikkels onbewust omgezet worden in een psychologisch proces of motorische beweging. Best handig, want doordat je niet meer na hoeft te denken over hoe je moet schrijven kun je je cognitieve aandacht besteden aan wat je dan moet schrijven. Onze hersenen zijn soms echt een wonderbaarlijk potje tovenarij als je het mij vraagt.

Automatisch gedrag is however moeilijk te beïnvloeden omdat het zo’n onbewuste rol speelt in ons leven. Beredeneerd gedrag daarentegen opent een zee aan mogelijkheden. Het woord zegt het al: de keuzes die je bij beredeneerd gedrag maakt zijn van te voren (grondig) afgewogen. Of in ieder geval: bewust. Je hebt er straks op Facebook, of Twitter of in Bloglovin’ heel bewust voor gekozen op Sleeping Lion te bezoeken.

Aandacht

Iets aan mijn aankondiging, mijn titel of mijn inleiding trok namelijk je aandacht. Dat is de allereerste voorwaarde om iemand met communicatie te kunnen ‘bewerken’. Er moet aandacht zijn voor de tekst. Aandacht ontstaat door nieuwsgierigheid (misschien was je verveeld aan het scrollen op het zoveelste medium?) of door een behoefte aan nieuwe kennis. Ik heb niets aan jou als lezer als je deze tekst wel ziet, maar niet leest. Daarom kan ik ook nog wel besluiten om hier een afbeelding toe te voegen die meteen je aandacht trekt. Is het immers niet veel leuker om een stuk te lezen dat illustraties bevat?

Tekstverwerking

Dat ligt eraan. Het Elaboration Likelihood Model en het Heuristic Systematic Model geven een verklaring voor het verwerken van teksten, communicatie en reclames in onze hardwerkende torenkamertjes. Ik zal verder niet met die termen strooien ;) maar wie er interesse in heeft kan de modellen op zoeken. Deze modellen gaan er beide van uit dat er twee manieren zijn waarop iemand een boodschap kan verwerken: centraal of perifeer. Centraal wil zeggen dat je bewust de argumenten in je opneemt en deze afweegt tegen elkaar. Zwakke argumenten doen je met je ogen rollen en sterke argumenten kunnen je overtuigen. Als je perifeer verwerkt dan baseer je je meningen over een tekst op andere kenmerken, zoals wie de boodschap vertelt en hoeveel argumenten er verwerkt zijn in een tekst.

Beslissende factoren

Volg je ‘m nog tot aan hier? Goed. De beslissing op welke manier je een tekst verwerkt hangt samen met een heleboel factoren. Zo moet je in staat zijn om de centrale route in te gaan doordat je de motivatie hebt om een tekst te lezen, doordat je in staat bent ‘m te lezen en doordat je in de gelegenheid bent. Je zit dus niet in een bus met schreeuwende kinderen, je vindt de woorden in de tekst goed te begrijpen en het onderwerp van de tekst interesseert je. Zijn we niet allemaal een keer begonnen met het lezen van een tekst, boek of blog en ergens halverwege afgehaakt?

(Het trucje dat ik daarnet met je uithaalde door die laatste zin heet de ‘zelf referentiestrategie.’ Je gaat daarbij na of je inderdaad die situatie mee hebt gemaakt en dat vergroot de kans dat je alle bovenstaande tekst ook daadwerkelijk in je hebt opgeslagen. Nu hoef je je nooit meer af te vragen waarom mensen zo vaak teksten beginnen met: ‘Stel je voor…’ It’s the same trick!)

Perifere route

Als je niet in de gelegenheid bent, niet de motivatie hebt en niet in staat bent om een tekst te verwerken dan volg je de perifere route. Honestly, deze vind ik pas echt interessant als blogger. Het komt namelijk vaak zat voor dat je dolgraag over een onderwerp wil schrijven dat niet je hele doelpubliek interessant vindt, maar dat je toch graag wil vertellen. Het ELM/HSM gaan ervan uit dat deze routes leiden tot het veranderen van een intentie tot gedrag, maar je kunt ze ook prima toepassen wanneer je iemand wil overtuigen van een standpunt. Dus, de perifere route.

Conditionering

De perifere route werkt volgens conditionering (zoals Pavlovs geliefde hondje) en volgens vuistregels. De conditionering zie je vaak terug in reclames. Je hoort een happy muziekje en koppelt het vrolijke gevoel dat je krijgt door de muziek dan uiteindelijk aan het product dat je te zien krijgt. Op een bepaalde manier kan de uitstraling, de fotostijl en de schrijfstijl van je blog ook zo’n zelfde positieve houding vormen. Ook interessant zijn de vuistregels die iemand die perifeer verwerkt toepast.

Vuistregels

Vuistregels zijn eigenlijk een soort algemene conclusies die men trekt na vaak eenzelfde ervaring te hebben gehad. Op die manier ontstaan de uitspraken als: ‘Hoe meer argumenten, hoe logischer het is dat het standpunt klopt’ en ‘Als een deskundige bron het zegt, dan zal het wel waar zijn’. Herken je die laatste? Ben je niet veel sneller geneigd iets aan te nemen van iemand die ervaring of expertise heeft op een bepaald gebied? De tandarts, de huisarts of je leraar? Ja hoor, ik ben net zo hard guilty.

Geloofwaardigheidsvuistregel: bronnen met een hoge geloofwaardigheid zijn over het algemeen overtuigender. Als ik hier neer zet dat influencer X heeft gezegd dat dit een ijzersterk blog is, dan ben jij sneller geneigd het te geloven. (Ja, echt wel. Ook al is het nog zo belabberd).
Aantrekkelijkheidsvuistregel: bronnen met een bepaalde waarde (fysiek aantrekkelijk of sympathiek) zijn overtuigender dan bronnen die dat niet zijn. Zal ik het immer cliché hier maar eens bij halen? George Clooney in de Nespresso reclames.
Consensusvuistregel: het idee hierachter is dat hoe meer mensen iets een goed tekst/goed product vinden, hoe logischer het is dat dat ook echt zo is. Dit zie je veel terug op blogs in de vorm van de ‘Bloglovin’ en Facebook likeboxen. Hoe meer mensen geliked hebben, hoe sneller jij geneigd bent ook te liken. Want als anderen het al een goede website vinden, dan zal jij dat toch ook wel vinden?
Meer-argumentenvuistregel: heb je de titel van deze blogpost gezien? Er staan helemaal geen 10 onderzoeken in deze blogpost, maar dat wist jij niet toen je op de titel klikte. Ik maakte hierbij gebruik van deze vuistregel: ‘hoe meer argumenten er in een tekst staan, hoe waarschijnlijker het is dat het standpunt klopt’. Dit is precies waarom titels als: 10 manieren om gelukkiger te worden of 12 redenen waarom je deze tips op zou moeten volgen, zo succesvol zijn.

Er zijn nog meer regels, maar die laat ik vandaag even buiten beschouwing

Minste-moeite en zekerheidsprincipe

Als we perifeer verwerken (en de kans dat je dit doet is vrij groot) willen we namelijk zo min mogelijk moeite doen voor de boodschap. Een titel die zo catchy is en je meteen vertelt wat je kunt verwachten, werkt erg goed. Daarnaast is de kans groot dat je dit artikel hebt gelezen op basis van het zekerheidsprincipe. Die vertelt je namelijk dat je over een belangrijke beslissing of een belangrijke interesse die je hebt veel te weten moet komen om de juiste keuze te maken. Op die manier heb ik de medebloggers die niet van lappen tekst houden om de tuin weten te leiden en hun betrokkenheid vergroot. Over het algemeen worden we allemaal wild van nieuwe tips voor bloggers, laat staan als ze echt uit een vakgebied komen!

Betrokkenheid vergroten

Je kunt de betrokkenheid van je lezers vergroten door iets persoonlijk gerelateerd te maken (see what I did here?) of door de consequentiebetrokkenheid te vergroten. Hoe groot is de kans dat dit artikel je ook daadwerkelijk een interessantere blogger zal maken? Door voor jezelf die inschatting te maken op basis van de waarschijnlijkheid en wenselijkheid kies je of je dit artikel wel of niet interessant vindt om tot aan het einde te lezen. En de kans is érg groot dat je dat doet want ondanks dat dit een lap tekst is, zitten er een hoop trucjes verstopt om je te overtuigen. De waarschijnlijkheid dat dit artikel je vooruit helpt zou je kunnen baseren op eerder stukken die ik geschreven heb en de mening die je daarover had. Waren ze goed, waren ze flut? En hoe groot is de kans dat dit stuk weer diezelfde kwaliteit heeft? Daarnaast stel jezelf onbewust de vraag: is het wenselijk om een interessantere blogger te worden? (Ja, duh!)

Stemming, voorkennis en afleiding

Daarnaast hangt het van je stemming af of je dit blogbericht wil lezen en hoe interessant je het vindt om nieuwe dingen te leren in het algemeen. Ook de voorkennis die jij hebt over bloggen in combinatie met de titel heeft bepaald of je wel of niet aan het lezen bent. Zit je in een drukke ruimte met veel afleiding? Dan heb je waarschijnlijk niet de tekst tot aan hier gered. Of wel: dan waren alle andere elementen dusdanig sterk dat je die barrière hebt overwonnen.

Conclusie

Pfiew, wat een hoop denkstappen wanneer je zo’n berichtje voorbij ziet komen hè? Dat dacht ik ook. Maar je zit ergens op te wachten, toch? Of waarom ben je anders nog niet afgehaakt? Zoek je soms de conclusie? Een heel menselijk trekje waar je handig gebruik van maken. Of wacht: waar ik heel handig gebruik van gemaakt heb. In de inleiding introduceerde ik een probleem, in het middenstuk legde ik het probleem uit en in het slot hoop je de oplossing te vinden. De uitleg. De clue. DE TRUC!

Dat is dit. Ik heb je gefopt. Maar je hebt nu, als je goed hebt opgelet wel een heleboel manieren geleerd om je lezer te bespelen met de titel, de schrijfstijl en de fotografie van je blog. Met de opbouw van je tekst en met de keuze van je inhoud. Of er meer te vertellen is?

Ja natuurlijk, maar een expert moet nu eenmaal niet ál haar geheimen prijsgeven ;)

Ga jij deze tips voortaan toepassen?

PS. Heb je de spelfout gezien in mijn afbeelding? Waarschijnlijk niet, want de psycholinguïstiek zorgt ervoor dat je die in de snelheid van het lezen gewoon overslaat.

Previous Post Next Post

You Might Also Like

32 Comments

  • Reply Het Sushimeisje 28 maart 2015 at 13:33

    Heel herkenbaar van de studie allemaal!
    En heel leuk geschreven.

    Maar om eerlijk te zijn zou ik zelf niet zo goed weten hoe ik dit op mijn blog kan toepassen.
    Het enige wat ik nu wel doe is mensen aantrekken met een inleidend stukje, een mooie headerfoto en door aan het eind van een post in dik gedrukte letters te laten weten wanneer en welke volgende post online gaat. En ik gebruik ook af en toe de zelf referentiestrategie. Ook vanuit mijn eigen studie meegenomen ;)

    • Reply Leonie 28 maart 2015 at 13:37

      Haha, wat leuk dat je het herkent! Je kunt de betrokkenheid van je lezers vergroten door de inhoud op hen te betrekken. Ik had ook kunnen schrijven over de psycholinguïstiek in het algemeen, maar ik heb het juist betrokken op een manier om een betere blogger te worden. Daarnaast kun je zo’n probleem-oplossing-structuur gebruiken om ze te foppen als een lang artikel schrijft en je ze graag tot aan het einde bij je houdt ;) En wacht dacht je van je van de vuistregels in de titel? Hoe meer argumenten, hoe sneller ze overtuigd raken. (Volgens de theorie dan). Er zijn natuurlijk nog meer dingen te bedenken, maar misschien zie je die nu zelf ook wel? :)

      • Reply Het Sushimeisje 28 maart 2015 at 14:37

        Ik zal even brainstormen of ik zoiets ook bij mijn type artikelen kan gebruiken.

        En ik ken deze theorieën van vakken over gezondheidscampagnes en psychologie- en communicatievakken.

  • Reply Patricia | BlogQueen 28 maart 2015 at 13:49

    Met heel veel interesse gelezen. Bedankt voor het schrijven dus, Leonie.

    • Reply Leonie 28 maart 2015 at 13:56

      Goed om te horen! Bedankt voor je reactie :)

  • Reply Laura 28 maart 2015 at 13:56

    Boeiend stuk! Ik had het niet beter kunnen schrijven. Ben daarom blij dat je jouw kennis ook op Blogaholic.nl zult delen. Over dit artikel, maar ook met andere gastblogs. Top!

    • Reply Leonie 28 maart 2015 at 13:58

      Yes! En ik ben heel blij dat je mij een podium geeft om al die informatie op te kunnen delen met de juiste doelgroep :-)

  • Reply Kiran 28 maart 2015 at 14:24

    Hele sterke blogpost! En inderdaad als je dit hebt gelezen, zie je (nog meer) hoe dit op grote schaal wordt toegepast, bij blogposts maar ook facebook berichten die viral gaan, twitter etc. Erg interessant!

    • Reply Leonie 28 maart 2015 at 16:28

      Dankjewel! En ja, al deze dingen zijn heel duidelijk al doorgedrongen bij de online marketeer van nu :-)

  • Reply Marijke 28 maart 2015 at 14:33

    Goed artikel! Alleen je afbeelding kan ik niet helemaal zien op de smartphone. Gemiste kans ;) zeker omdat je er naar verwees. Of komt dat omdat ik je zie in het scherm van Facebook. Weet het echt niet.

    Weet wel dat ik ooit misschien toch een andere studie had moeten kiezen. Super interessant!

    • Reply Leonie 28 maart 2015 at 16:17

      Die afbeelding is ook nog even één van de kleine mankementen waar ik even naar moet kijken… Verdorie! En dankjewel :-) Hopelijk heb je niet te veel spijt van je huidige keuze, want niet alle communicatie is zo interessant hoor!

  • Reply Dina 28 maart 2015 at 15:01

    Mooi stuk. De fout in je afbeelding had ik wel gezien, ik dacht nog: WOEPS, ik moet haar maar even een berichtje sturen. Maar je had het natuurlijk met opzet gedaan. :P

    • Reply Leonie 28 maart 2015 at 16:09

      Haha, ahh, je was niet de enige hoor! Het was ook wel een beetje flauw van mij. (Maar ik kan nu wel precies zien wie er altijd aandachtig mijn blog bezoekt en wie niet haha!)

  • Reply Zina 28 maart 2015 at 15:56

    Allereerst: WAUW, je nieuwe lay-out! Gaaaaf! Vooral je header vind ik prachtig, mooi gedaan joh! Enige puntje van feedback is het lettertype, ik vind het niet heel prettig lezen (maar dat kan ook liggen aan het feit dat ik eigenlijk een leesbril moet).. En ik zag de fout in je afbeelding wel, sorry! Verder vind ik het een super interessant stuk, hoewel ik helemaal niet thuis ben in dit soort dingen weet je het op zo’n manier uit te leggen dat het zelfs voor zo’n leek als ik begrijpelijk is. Good job! X

    • Reply Leonie 28 maart 2015 at 16:13

      Yes, mission accomplished! Ik vind het heel leuk om van die moeilijke theorie makkelijk toepasbaar te maken. Hopelijk heb je er echt wat aan. Enne, naar dat font ga ik even kijken want ik wil niet dat dat de reden is dat je wegblijft hoor!

  • Reply Liselore - GRAB YOUR BAGS 28 maart 2015 at 16:07

    Zoals ik al zei: interessant onderwerp! Ik hou ervan wanneer theorie daadwerkelijk naar de praktijk kan worden vertaald. Ik lees graag vaker dit soort artikelen!

    • Reply Leonie 28 maart 2015 at 16:14

      Yay! Leuk om te horen :)

  • Reply Elsbet | La Vie Pure 28 maart 2015 at 18:57

    Razend interessant stuk!

  • Reply Lisa 29 maart 2015 at 00:18

    Ik heb even een vraag hé, die dus helemaal niks met deze blogpost te maken heeft maar ik ben gewoon benieuwd. Hoe werkt dat als je studie Nederlands is maar de literatuur is Engels? Of was de literatuur hierover wel in het Nederlands? Vertalen ze dan in de hoorcolleges alle begrippen en modellen en zo uit de literatuur in het Nederlands of heb je dat zelf gedaan? Ik studeer dus fulltime in het Engels en dat lijkt me zo veel minder ingewikkeld, haha.

    Ik heb nu trouwens wel echt spijt dat ik niet even in Nijmegen op de open dag ben geweest, want ik vind dat talige dus echt superinteressant. Stiekem ben ik wel echt een taalmeisje en dat mis ik wel een beetje bij mijn studie. Al vind ik mijn studie ook heel leuk!

    En om nog even inhoudelijk te reageren: superinteressant dit! Ik denk wel dat ik het nog eens moet lezen om alles eruit te halen (morgen, als het minder laat is?). Ik denk dat ik een aantal van deze dingen onbewust al wel doe, de tekst op de lezer betrekken bijvoorbeeld. Maar dat maakt het niet minder interessant natuurlijk.

    Als dit onderdeel is van Sleepinglion 2.0 ben ik nu al fan! Ik hou echt van uitgebreide blogposts waar ik ook echt wat van kan leren. Ik vind lange blogposts echt niet vervelend, als er nuttige informatie een verhaal in zit ten minste. En kopjes zijn ook fijn. Ga zo door!

    • Reply Lisa 29 maart 2015 at 00:19

      Typ ik je blognaam ook nog fout, haha. Misschien is het tijd om naar bed te gaan?

    • Reply Leonie 29 maart 2015 at 16:22

      Hi Lisa! Als eerste: mijn opleiding is deels tweetalig. Je kunt kiezen uit Frans, Duits, Spaans of Engelse als tweede taal en volgt per jaar ongeveer 4 van de 12 vakken in deze taal. Ik heb Engels gekozen, dus ik heb over het algemeen minder moeite met de Engelse literatuur dan sommige anderen. Dit boek was inderdaad in het Nederlands, want het boek waar deze stof uit komt is geschreven door drie leraren van mijn de Radboud. Ik heb bij sommige vakken Engelse en Nederlandse literatuur, het boek is dan bijvoorbeeld in het Nederlands en de literatuur (losse artikelen) zijn dan in het Engels. Het tentamen is dan volledig in het Nederlands, maar als je termen moet gebruiken kun je gewoon de Engelse termen gebruiken. Omdat ik voor mijn andere vakken de termen vaak toch ook in het Engels moet gebruiken denk ik daar niet eens meer over na. Het gaat heel geleidelijk aan en je went er vanzelf ook aan of een docent wel of niet in staat is je dan nog te begrijpen ;) Mijn studie heeft inderdaad een heel groot talig aspect, een beetje marketing, een beetje (psycho)linguïstiek, een beetje psychologie. Je kunt altijd nog kijken of je misschien een master kan doen binnen deze opleiding? Die focussen zich ook heel erg op het talige aspect :)

      En dankjewel! Ik vond het ook ontzettend interessant. Ik snap wel dat het lastig is om hier de praktische tips uit te pakken, dus binnenkort verschijnt er een verkorte en makkelijkere versie evan dit artikel op Blogaholic. Misschien moet je een kijkje nemen zodra die klaar is? En haha, Sleepinglion of Sleeping Lion… ach, ik begrijp wat je bedoelt! En jaaaa, dit is het 2.0 dat het gaat worden :-) Ik ben heel blij met de kopjes, wat een verbetering!

      Dankjewel voor je superlieve en lange comment :-) (En de mention op je blog laatst!)

  • Reply Daan 29 maart 2015 at 14:47

    Hahah die conclusie. Nice!

    • Reply Leonie 29 maart 2015 at 16:19

      Haha, een beetje flauw wel hè? ;)

  • Reply CatieMcCartney 29 maart 2015 at 23:33

    Ik heb het direct toegepast bij het schrijven van nieuwe blogposts. Die conclusie maakte me wel aan het lachen. Goed geschreven!

    • Reply Leonie 30 maart 2015 at 11:26

      Ah, wat goed om te horen! En ik ben blij dat je er de humor van kon in zien ;) Welke blogpost bevat de trucjes? Nu ben ik nieuwsgierig!

  • Reply Anna 30 maart 2015 at 00:02

    Wauw, indrukwekkend! Ik heb dit ook op mijn studie behandeld, maar moet eerlijk toegeven dat het alweer een beetje uit mijn hoofd verdwenen was. Nu heb ik het weer even opgehaald! Ik had de spellingsfout inderdaad niet gezien in de titel, terwijl ik altijd denk zo goed op fouten te letten – gekke hersenen… Haha!

    • Reply Leonie 30 maart 2015 at 11:30

      Hihi, zo gek dat we precies dezelfde stof gehad hebben bij veel dingen! Ik denk ook altijd heel oplettend te zijn, maar dat is het mini grapje in dit geval ook. Ik denk overigens niet dat jij deze tips echt nodig had, mais bon, leuk dat je ze gelezen hebt!

  • Reply Blogleesvoer #17 | SYLVIA KUIJSTEN 30 maart 2015 at 08:01

    […] Dan een vraag die Sandra opwerpt: zijn bloggers boeven of betrouwbaar? Daarnaast de eeuwige hamvraag: hoeveel geld kun je vragen voor een advertorial? Volgens Céline valt dat op verschillende manier te berekenen. Verder nog een flinke blogpost van Leonie: Hoe tien onderzoeken uit de psycholinguïstiek jou een interessantere blogger kunnen maken. […]

  • Reply Anouk 30 maart 2015 at 21:46

    Heel boeiend en zeer interessant stuk. Meestal neem ik niet de moeite (foei) om teksten te lezen zonder afbeeldingen en waar de tekst maar door en doorgaat, omdat ik ook echt iemand ben die graag naar beeld kijkt (iets met aantrekkelijk maken?). Toch wel weer grappig en goed (jouw schrijven) dat ik dus het hele artikel blijf lezen. Ik gebruik zo nu en dan de 12 tips of 5x doen in… ik merk wel dat het werkt, maar soms is het in strijd met mijn schrijven. Dan wil ik zo’n fijne poëtische titel zonder na te denken over bereik etc…. Tof om te lezen hoe dit op ons menselijk brein allemaal werkt.

  • Reply Sanne 31 maart 2015 at 23:40

    Wat een tof bericht!
    Ik moet ‘m later nog wel een keer doorlezen, maar ik vind het sowieso heel leuk dat je iets uit onderzoeken haalt en dat in een blogbericht verwerkt. Gaaf zeg.
    En mooie vormgeving heb je! Ik ben nu voor het eerst op je blog en volgens mij heb je echt een interessante blog, als ik je menu bekijk.
    Liefs

    • Reply Sanne 31 maart 2015 at 23:41

      ( + ik volg je maar gelijk op Bloglovin!)

  • Reply Lynn 20 september 2015 at 14:04

    Leuk dat je bloggen bekijkt vanuit dit vakgebied!
    Hierover zou ik wel meer willen lezen.

  • Laat een antwoord achter aan Marijke Cancel Reply